Theo báo cáo, trong 6 tháng đầu năm 2012, số người được cai nghiện là 16.000 lượt người, trong đó, cai nghiện tại trung tâm là 9.400 lượt, tại gia đình cộng đồng là 6.600 lượt. Đặc biệt, đã có hơn 4000 người cai nghiện được dạy nghề; 2000 người cai nghiện và quản lý sau cai nghiện được hỗ trợ vốn và tạo việc làm. Bên cạnh đó, Bộ đã tăng cường xây dựng các mô hình cai nghiện dựa vào cộng đồng hiệu quả. Điển hình là triển khai thí điểm mô hình điều trị ma túy tại cộng đồng dựa vào bằng chứng tại TP. Hồ Chí Minh; thí điểm Điểm xã hội hóa điều trị thay thế bằng Methadone của ngành Lao động – Thương binh và Xã hội tại Hải Phòng; thí điểm mô hình vay vốn tạo việc làm cho người nghiện và sau cai nghiện tại 4 xã của huyện Mai Châu (Hòa Bình); đánh giá kết quả mô hình cai nghiện ở xã Mường Hum (Lào Cai)…

Tham dự Tọa đàm, các đại biểu đã  nêu những khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện công tác cai nghiện hiện nay và thách thức trong thời gian tới. Khó khăn đầu tiên là công tác cai nghiện ma túy tại gia đình, cộng đồng tại nhiều tỉnh, thành phố gặp khó khăn do phần lớn cán bộ y tế xã, phường, thị trấn chưa được tập huấn, hướng dẫn về điều trị cắt cơn nên không đủ điều kiện để tổ chức cai nghiện theo quy định. Bên cạnh đó, việc xác định người nghiện ma túy tổng hợp cũng như phác đồ điều trị chưa được hướng dẫn vì vậy người nghiện ma túy tổng hợp chưa được hỗ trợ cai nghiện. Đáng lưu ý, đến nay vẫn chưa có số liệu chính thức, đầy đủ về số người cai nghiện ma túy trên toàn quốc để làm cơ sở cho việc hoạch định chính sách và xây dựng kế hoạch cai nghiện hàng năm và dài hạn. Con số báo cáo số người nghiện ma túy vẫn chỉ là ước tính.

Theo ông Tạ Đức Ninh – Trưởng phòng 4- C56, Bộ Công an thì tội phạm về ma túy liên tục thay đổi phương thức, thủ đoạn, địa bàn hoạt động và mang tính quốc tế cao hơn; gắn kết chặt chẽ với các loại tội phạm tham nhũng, rửa tiền và buôn bán vũ khí. Số người sử dụng các loại ma túy tổng hợp, tân dược gây nghiện và các loại ma túy mới có xu hướng gia tăng, tập trung vào đối tượng là thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên ở khu vực đô thị. Nguy cơ tái trồng cây thuốc phiện và cây cần sa còn tiềm ẩn ở nhiều địa phương. Theo ông Tạ Đức Ninh, nếu không có những giải pháp đồng bộ, lâu dài thì tệ nạn ma túy có thể vượt ra khỏi tầm kiểm soát, để lại hậu quả nghiêm trọng, khó lường cho xã hội.

Còn theo ông Lê Tiến Trung – Cục Cảnh sát điều tra tội phạm ma túy (Bộ Công an) thì chế độ bồi dưỡng đặc thù cho lực lượng đấu tranh chống ma túy còn thấp; công tác cai nghiện bắt buộc và biện pháp can thiệp giảm tác hại Methadone đang có mâu thuẫn gây khó khăn cho cơ sở.

Để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác phòng chống ma túy và cai nghiện phục hồi, thời gian tới, Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội sẽ trình Chính phủ ban hành Đề án “Đổi mới công tác cai nghiện”. Đồng thời phối hợp với Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội, Bộ Tư pháp khảo sát đánh giá, phân tích kết quả công tác cai nghiện thời gian qua để nghiên cứu, đề xuất Chính phủ trình Quốc hội xem xét đưa vào chương trình để xây dựng Luật cai nghiện ma túy.

Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội cũng đề nghị Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS và phòng chống tệ nạn ma túy, mại dâm, tổ chức các đoàn kiểm tra toàn diện các hoạt động của công tác phòng chống tệ nạn xã hội, HIV/AIDS ở các địa phương, đặc biệt là những địa phương triển khai thực hiện yếu kém, còn nhiều khó khăn, vướng mắc chưa được giải quyết. Đề nghị Chính phủ sớm ban hành Nghị định về điều trị thay thế sử dụng các chất dạng thuốc phiện để có cơ sở pháp lý chỉ đạo, phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là các kế hoạch điều trị giảm hại trong ngành lao động, thương binh và xã hội./.